Bursanin Markalari
Bursa'dan dünyaya yayılan marka: Uludağ Gazozu
Bursa, dünya çapında markalar üreten verimli bir kenttir. Uludağ Gazozu, Erbak ailesinin Bursa'dan tüm dünyaya tanıttığı bir markadır. Uludağ Gazozu ve onun yaratıcısı olan Nuri Erbak, gazozculuk tarihinde bir efsanedir. Nuri Erbak'ın babası Mehmet Hakkı Erbak (1884-1938), 1930 yılında eski gazozcu Bursalı Mustafa Naci Bey'le birlikte ilk gazoz haneyi açmaya karar vermiş ve İstanbul'daki Sami Kohen'den iki gazoz makinesi alınıp Setbaşı'nda ilk gazoz fabrikasını açmıştır.
Ülkemizin en eski maden suyu üreticilerinden biri olan Mehmet Erbak, çok eski yıllardan beri Uludağ Maden Suyu'nu üretmekteydi. 1877 yılında saraya mensup ailelerden Talat Paşa ve Fuat Bey, Fransız bir yatırımcı ile birlikte Keşiş Dağı Maden Suyu'nu, o günün koşullarına göre endüstriyel olarak ilk kez şişeleyip satışa sunmuşlardı. 1890-1900 yıllarında Fuat Bey'in ölümü üzerine Keşiş Dağı Maden Suyu'na ait hisseler Sıtkı Bey'e, Fransız ortağın hisseleri ise İtalyan yatırımcı Signor Parrodi'ye intikal etmiştir. 1912 yılında Padişah Sultan Mehmet Reşat Han tarafından, Osmanlı İmparatorluğu döneminin ilk işletme imtiyazı Keşiş Dağı Maden Suyu'na verilmiştir. 1925 yılında da Mehmet Hakkı Erbak Bey, Keşiş Dağı Maden Suları işletmesinin müstecirliğini alarak içecek sektörüne adım atmıştır.
Erbak'ların ilk gazozunun markası Nilüfer idi. İlk kez gazlı meşrubat Nilüfer markasıyla üretilmiştir. 1931 yılında, Keşiş Dağı adı, Uludağ olarak değiştirilince, Cumhurbaşkanı Atatürk tarafından Uludağ Maden Suları'na işletme imtiyazı verilmiştir. 1932 yılında Mehmet Hakkı Bey'in oğlu Nuri Erbak, Uludağ Gazozu'nun orijinal formülünü bulmuş ve Uludağ markası ile pazara sunmuştur. Nur Kola ve Frutti markası ile Türkiye de ilk kez kolalı ve portakallı gazlı içecekler üretilmiştir. 1966 yılında İtalyan Prot marka 6000 şişe/saat kapasiteli dolum makinesi ithal edilerek orijinal Uludağ şişelerinde ilk kez üretim yapılmıştır. 1975 yılında ürünler, Franchising sistemi ile Hollanda ve Almanya'da üretilerek tüm Avrupa'ya pazarlanmaya başlanmıştır. 1985 yılında Türkiye'de ilk kez diyet gazoz, diyet portakal ve diyet kola üretimi gerçekleştirilmiştir.
Taşımacılıkta önce "Kâmil Koç" vardı
1902'de Pazaryeri'nde doğan Kâmil Koç, taşımacılık mesleğine adımını 1923'te Pazarcık-Bursa arasında manda arabasıyla yük taşıyarak atmıştır. 1926'da ise ehliyet alıp ufak arabalarla Bursa-Karaköy tren istasyonu arasında yolcu taşımaya başlamıştır. Böylece ilk şehirlerarası taşımacılık da başlatılmıştı. 1928 yılına gelindiğinde kendisine ait üç araçla taşımacılık işini sürdürmüştür.
Koç, 1933'te yerli kasa Chevrolet, Dodge, Overland marka 5 arabanın katılımıyla Bursa-Ankara arasında ülkemizdeki ilk şehirlerarası yolcu taşımacılığını başlatır. 1949 yılında dört Mercedes Benz otobüs alarak Bursa-İstanbul arası yolcu taşımacılığına başlar. Bugüne gelindiğinde ise 300 otobüsten oluşan dev filosu, 150 terminali ve 3 bin çalışanı ile sektörün en önemli firmaları arasında yer alan Kamil Koç, yılda 4 milyon 500 binin üzerinde yolcuya hizmet vermektedir.
Türkiye'nin ilk çamaşır makinesi; Tolon
Kâmil Tolon, Bursa'daki evinde oluşturduğu küçük atölyesinde bir çok alet tasarlamıştı. Bunlardan biri de demir testeresi idi. Bursalı işadamlarından Fahri Batıca, Tolon'a destek olmuş ve bu testerenin satışını üstlenmişti. Seri üretim yaparak tüm ülkeye satılan bu makine halen sanayide kullanılmaktadır. 1942 yılında kurulan Tolon Makine Sanayi Kollektif Şirketi torna-freze atölyesinde demir testere ve çeşitli makineler üretilmişti.
Tolon Firması, 1954 yılında her şeyi ile yerli olan Türkiye'nin ilk çamaşır makinesini Bursa'da üretmiştir.
Türk havlusunu dünyaya tanıtan marka; Özdilek
1971 yılında Bursa'da kurulan Özdilek, yılda 9.000 tonluk üretim hacmi 3.860 personeli, 37 milyon USD ihracat hacmi, 150 milyon USD cirosu ile, Türkiye'de havlu sektörünün en büyük kurumudur. Dünya pazarına bakıldığında, Özdilek ilk 10 kuruluş arasında yer almaktadır.
Özdilek, Türkiye'nin en büyük havlu ve bornoz üreticisi olmasının yanı sıra, 60.000 m² alanda 9 adet alışveriş merkezinde 3.860 çalışanı ile ülkenin en hızlı büyüyen perakendecilerinden biri konumundadır. 1971 yılında kurulduğunda 5 personel ve Bursa yapısı iki dokuma tezgahıyla yıllık 10 ton üretim hacmine sahip olan Özdilek, günümüzde 9.000 tonluk yıllık üretim hacmiyle ve modern entegre tesisleriyle Türkiye havlu üretiminin %18'ini gerçekleştirmektedir. Bu başarısının yanında, 37 milyon doları aşan ihracatıyla, Amerika başta olmak üzere 20'yi aşkın ülkeye ihraç ettiği havlu ve bornozlarıyla dünya çapında bir marka durumuna gelmiştir.
Kestanede rakipsiz marka; Kafkas
Ünü Avrupa'dan Amerika'ya kadar taşan Kafkas Pastaneleri bugün 6.500 metrekarelik kapalı alana sahip modern tesislerde üretimini sürdürüyor. Şirketin kurucusu Ali Şakir Tatveren, Yugoslavya -Manastır doğumludur. Babasından öğrendiği şekerleme-pastacılık mesleğini Bursa'ya taşımıştır. Günümüzde üçüncü kuşak tarafından yönetilen Kafkas, Türkiye'deki 200 meşhur marka arasında yer almaktadır. Yılda 3 bin ton ve üzeri çiğ kestane işleme kapasitesine sahip olan Kafkas, toplam üretiminin %5'ini ihraç ediyor. 2003 yılında Kafkas ürünleri dünyanın en büyük süpermarket zincirlerinden E. Leclerc raflarında yer almıştır. Kafkas başta Fransa olmak üzere ABD, Almanya, Avusturya, Yunanistan, Suudi Arabistan, Birleşik Arap Emirlikleri ve Japonya'ya ihracat yapıyor. Kafkas reçelleri 20 yıldır Amerika'daki etnik marketlerde pazarlanmakta. Bursa'da 12 mağazası bulunan Kafkas'ın, Türkiye çapında ise 90'ın üzerinde satış noktası var.
Yeşil Timsah; Bursaspor
1919 yılında kurulan Turanspor'dan Bursaspor'a kadar büyük başarılar kazanan Bursalı futbol kulüpleri 1963 yılında yeni bir aşamaya girdi. Aralarında, 1919 yılında kurulmuş Turanspor'un da bulunduğu Bursa'nın beş takımı (Acar İdmanyurdu, Akınspor, Çelikspor, İstiklalspor ve Pınarspor) birleşerek Bursaspor'u oluşturmuştur. Forma rengi için Bursa'nın yeşiliyle, Uludağ'ın beyaz rengi seçilmiştir. Kulübün armasındaki beş küçük yıldız da, Bursaspor'u kuran beş amatör spor kulübünü simgelemektedir. 1963-1964 futbol sezonunda İkinci Lig, 1967 yılında ise Birinci Lig'e yükselen Bursaspor, 42 yılda iki büyük kupa kazandı. "Yeşil Timsahlar" olarak bilinen Bursaspor, 1919 yılından beri oluşturduğu değerleri ile Bursa'nın önemli bir markası olmuştur.