Harmancik Ilcesi
HARMANCIK
Harmancık, Uludağ'ın güneyinde, yüksek yaylalar arasında yer alır. Bursa-Balıkesir(Karesi) ve Kütahya il sınırlarının birleştiği yerdedir. Komşuları Dursunbey (Balat) (Balıkesir), Tavşanlı (Harguş) (Kütahya), Orhaneli(Adranos)(Bursa), Keles(Bursa) ve Balıköy kasabası(Kütahya)'dır. Rakımı 650m, yüzölçümü ise 38,928hektardır.
Yüzey Şekilleri
Güneyde Domaşa, batıda Dede, doğuda Kaklık, kuzeyde Topbaşı Tepesi gibi yükseltilerle çevrelenmiştir. Üç tarafında küçük dereler yer alır (Batısında Şadırvan deresi, güneydoğusunda Eskici deresi, güneyinde Çardı deresi). Dereler etrafndaki tarla ve bahçeleri sulamada kullanılır; Çardı deresi'nde balık tutulur.
İklim ve Bitki Örtüsü
Karasal iklim görülür; yazları çok sıcak, kışları ise serttir. Yağışlar kar ve yağmur şeklindedir. Nisan ayına kadar aralıklarla süren kırağı yağışı bitkileri olumsuz etkiler. İlçenin etrafı çam ormanları ile çevrilidir.
Nüfus
İlçe, bir merkez belediye ve 27 köyden oluşur 3,500 nüfuslu ilçede halkın büyük çoğunluğu tarım ile uğraşır. İş olanaklarının kısıtlılığı nedeniyle sürekli dışarıya göç veren bir ilçedir. İlçe nüfusu, Bursa nüfusunun binde beşini oluşturur.
Ekonomi
1994'teki madencilik krizine kadar en önemli gelir kaynağı madencilik olmuştur. İlçe, geniş krom' yataklarına sahiptir. Dünya da krom ilk defa 1848'de Amerikalı Lawrence Smith tarafından Harmancık'ta Dağardı-Koca Maden'de bulunmuştur. 1950'lerde bu yana faaliyet gösteren Hayri Ögelman Madencilik adlı özel kuruluş ile krom işletmecisi Etibank'ın 1994'te faaliyetlerine son vermesi ve Gedikören köyü civarındaki mermer ocaklarının kapanması ile ilçede işsizlik artmıştır. Bölge halkından pek çok kişi yakın çevredeki Tunçbilek, Orhaneli kömür işletmeleri ve termik santrallerinde çalışmaktadır.
İlçede tarım arazisinin yetersiz olması nedeniyle tarım ile geçim sağlayan aile sayısı azdır. Genellikle aile ihtiyacını karşılamak üzere, ticari amaçla satışı yapılamayacak miktarlarda sebze ve meyve yetiştirilmektedir. Buğday, arpa, mısır, ayçiçeği ve baklagil tarımı yapılır.
Ticaret hayatı fazla gelişmiş değildir. İlçe merkezinde Çarşamba günleri kurulan Pazar ve her yıl Ağustos'ta düzenlenen 7 günlük panayır ilçe ekonomisine canlılık getirir.
Tarih
İlçe Osmanlılar'ın fethine kadar Doğu Roma/Bizans İmparatorluğu'nın bir parçası olmuş, 1261'den sonra Bizans'a bağlı bir tekfurluk tarafından yönetilmiştir. Osmanlılar tarafından fethedildiği zaman Harmancık tekfuru olan Mikhail Köse'nin mezarının Harmancık-Tavşanlı arasında veya ilçe merkezinde Dede mevkiinde olduğu söylenmektedir. Bu konu hakkında çok spekülasyon vardır, Doğu Roma-Bizans kaynaklarına göre Mikhael Kosses, Hadrianoi Tekfuru'dur.
Geçmişte Harmancık nahiye merkezi olan köyün adı Çardı idi, nahiyenin tamamına Harmancık denilmekteydi. Doğu Roma İmp.luğu'ndan beri Adranos(Orhanİli) kazasına bağlı Harmancık nahiyesi iken 1868-1882 yılları arasında bir süre Bursaya bağlı kaza/ilce yapılmış, bir süre de Gökçedağ nahiyesi ile birlikte Kite (Karacabey) kazasına bağlı nahiye yapılmışlardır. 1882'de yeniden eski haline döndürülerek Harmancık ve Gökçedağ Orhaneli kazasına bağlı nahiye yapılmıştır. Gene bu 1868-1882 ara Adranos Beyce Bucağı adıyla Harmancık ilçesine bağlı idi. [[1882]'de Orhaneli yeniden kaza statüsüne geçti. 1987'de Harmancık ilçe statüsünü kazandı.
|
Detaylı HARMANCIK Rehberi
|
|||||||||
| Harmancık, Bursa'nın şirin bir ilçesi olup doğusunda Domaniç ve Tavşanlı, batısında Gökçedağ istasyonu ve Dursunbey ilçesi, kuzeyinde Keles ve Orhaneli, güneyinde Simav ilçeleri ile çevrili, Kütahya - Bursa- Balıkesir illerinin kesiştiği noktada yer almaktadır. Bursa ya uzaklığı 96 km, yüzölçümü ise 365 km2 'dir. Merkez Nüfusu 4.865, toplam nüfusu 10.017 'dir.
Ekonomisi; madencilik, tarım ve hayvancılığa dayalıdır. Başlıca yetiştirilen ürünler; arpa, buğday, nohut, mısır, ayçiçeği, çilek, şekerpancarı ve anasondur. İlçe özellikle krom madeni yönünden çok zengindir. Türkiye'de krom ilk defa 1848 yılında Amerikalı Jeolog Lawrence SMITH tarafından Harmancık'ta bulunmuştur. Bunun yanı sıra manyezit, mermer yatakları bulunmaktadır. Yapımına devam edilen Balıkesir - Kütahya devlet yolunun tamamlanması ilçeye büyük canlılık ve potansiyel kazandıracaktır. Harmancık'a bağlı 20 km uzaklıktaki Gökçedağ Tren İstasyonu ile Burs 'nın tren istasyonu bulunan tek ilçe olma özelliği bulunmakta ve Harmancı -Balıkesir-İzmir, Harmancı-Eskişehir-Ankara illerine ulaşım kolaylıkla sağlanmaktadır. İstasyon Ilıca Kaplıcalarına 10 km uzaklıktadır. İlçede 13.220 hektar tarım alanı, 23.016 hektar orman ve fundalık bulunur. Bitki örtüsü olarak; kayın, kızılçam ve ardıç gibi çeşitli cinste ağaçlar bulunur. İlçenin batısında tarihi Bizans dönemine dayanan Ilıcaksu Köyü kaplıcaları bulunmaktadır. Kaynak, özellikle ağrılı hastalara iyi gelmekte ve çevre il ve ilçelerden yaz aylarında gelip konaklayan olmaktadır. Her yıl Ağustos ayında Harmancıkta panayır düzenlenmektedir. Bu yıl 59. su düzenlenecek olan panayır 5 gün büyük bir yoğunlukla sürmektedir. Panayıra çevre il ve ilçelerden (Kütahya, Balıkesir, Bursa, Simav, Tavşanlı v.b.) esnafı ve haklı büyük ilgi göstermektedir. Dolayısıyla ilçeye büyük canlılık getirmektedir. İlçenin dinlenme ve mesire yerleri; Karacaköy Göleti, Cevce Pınarı, Ilıcaksu Hamamları ve ilçe merkezindeki Akkuş Dede çevresidir. Ayrıca Gedikören Köyü yakınlarındaki çevreye hakim TV vericilerinin olduğu Asar Tepe de görülmeye değerdir. Halen ilçede 1 Devlet hastanesi, 5 Sağlık ocağı, 4 pratisyen doktor, 1 aile hekim uzmanı, 1 dahiliye uzmanı, 6 sağlık teknisyeni, 5 hemşire, 2 ebe, 2 eczane ve 2 eczacı bulunmaktadır. İlçede 5 ilköretim okulu, 1 çok programlı lise bulunmaktadır. İlköğretim okuyan öğrenci sayısı 1136 dır. İlçenin toplam 22 köyü bulunmaktadır. Bunlar; Akpınar, Alutça, Balatdanişmend, Bekdemirler, Çakmak, Çatalsöğüt, Dedebali, Delicegüney, Dutluca, Gedikören, Gökçeler, Gülözü, Harmancıkakalan, Hopandanişmend, Ilıcaksu, İsaklar, Kışmanlar, Kocapınar, Kozluca, Nalbant, Okçula ve Yeşilyurt'dur. İlçe merkezinin; Merkez, Ece, Çamoğlu ve Saçaklı mahallelerinin yanı sıra , 01.01.2006 tarihi itibari ile Kılavuzlar, Kepekdere, Yayabaşı, Balısaray, Karaca olmak üzere toplam 5 mahalle Belediye Meclis kararı ile merkeze dahil edilmiştir. Harmancık Belediyesinin toplam 9 mahallesi bulunmaktadır. Harmancık'ın kuruluşu Osmanlı Devleti'nin kuruluşuna tekabül eder. 1324-1325 yıllarında Adronosun (Orhaneli) fethinden sonra oluşmuştur. Tarihi Adronos Kenti, Roma imparatoru Hadrianus tarafından kurulmuştur. Adronos Kenti Harmancık sınırlarını içine alan bir kentti. Hadrianus bugünkü Orhaneli'yi av mahalli olarak kullanmaktaydı. Buralara hamamlar inşa ettirdi. Bu hamamların kalıntılarına bugün Harmancık sınırları içinde bulunan Ilıcaksu kaplıcalarının üst tarafında rastlamak mümkün. Harmancık Merkezi'ne (Çardı) ilk Sipahiler sonra Habiboğulları daha sonra da Kara Veyisler Yörük cemaatleri yerleşmişlerdir. Osmanlı Devleti kuruluş zamanında Harmancık küçük bir köy olarak Adranos'a yani Orhaneli'ye bağlıydı. Fakat Osmanlı döneminde zaman zaman kaza yapılmıştır. Örneğin 1869 yılında Orhaneli "Beyce Bucağı" olarak Harmancık'a bağlıydı. Daha sonraki dönemlerde Harmancık nahiye ve bucak olarak yönetilmiştir. Harmancığın merkezine halk arasında "Çardı" denir. Bu ismin, Harmancık'ı çevreleyen dört dere veya dört tepeden ileri geldiği söylenir. Yunan işgalleri sırasında yörenin namlı efeleri başta Alabardalı Kabakçı Salih Efe, Harmancıkakalanlı Canip Efe, Kıranışıklar Köyünden Topal Sadettin Efe ve diğer yerli efeler karşı koymuşlar ve adlarına Dağ Müfrezesi denmiştir. 6 Eylül 1922 tarihinde, Harmancık Yunan işgalinden kurtulmuştur. İlçede tarihi eser yönünden 1. derecede Karaveyisoğlu Konakları bulunmakta idi. 03.10.2004 tarihinde çıkan yangında büyük bir bölümü yanmıştır. Osmanlı Devleti'nin yerel yönetimlerde bir takım ayrıcalıklar tanıdığı bir ailenin konağıydı. Yine Roma dönemine ait Nalbant Köy yakınlarında bazilikalar bulunmaktadır. Harmancık yöresinde genelde Yörük gelenek ve görenekleri mevcuttur. Harmancık'ta eskiden düğünler 3 gün olup, Cuma günü Danışık yapılır, misafirler konaklara salınıp ağırlanıp sohbet edilirmiş. Düğünlerde Harmandalı, Domaniç diye adlandırılan ağar 9/8 zamanlı oyunlar oynanırmış. Günümüzde de hala Ege bölgesine has bilinen ağar zamanlı oyunlar oynanır. Harmancık 19 Haziran 1987 yılında 3392 sayılı kanun ile ilçelik olmuştur. 1973 yılında Belediyelik olmuştur.
|
